ازدواج اینترنتی ....................

ازدواج با اینترنت!!!

روان شناسان معتقدند هر فردی در جریان رشد خود با نقاط عطفی مواجه می شود که باید آنها را با موفقیت پشت سر بگذارد. نقاط عطفی مثل ورود به مدرسه، ورود به سن نوجوانی و تجربه بلوغ، امتحان کنکور و ورود به دانشگاه، ازدواج، اشتغال، فرزنددار شدن و ... . همان طور که می دانیم ازدواج به عنوان یکی از مهم ترین انتخاب های زندگی فرد، در عین حال یکی از این نقاط عطف نیز هست. در فرهنگ ما ایرانیان خبر ازدواج یک نفر از نزدیکان مان ما را بسیار خوشحال می کند، همان اندازه که خبر جدایی دو نفر ما را غمگین و ناراحت. آمارها در ایران نشان می دهد از هر چهار ازدواج در ایران یکی از آنها به طلاق می انجامد.آمارهای رسمی نیز حکایت از طلاق روزانه 381 زوج در کشور دارد؛ یعنی هر ساعت 16 زوج در ایران از یکدیگر جدا می شوند!۴۷/۶۷درصدطلاق هاشهری و ۵۱/۷۵درصد آنها در روستاهاو در چهار سال اول زندگی رخ می دهد.

این آمارها بسیار هشداردهنده است؛ هم برای مردم، هم برای مسئولان و هم برای متخصصان حرفه های یاورانه مثل روان نشاسان، مشاوران خانواده و مددکاران اجتماعی. به نظرمی رسد ناکامی و بحران در خانواده دستاورد ازدواج نادرست است. بنابراین قبل از تحلیل و بررسی مقوله طلاق، باید به آسیب شناسی ازدواج بپردازیم. متأسفانه اغلب مردم، ازدواج را پدیده ای ساده و بی اهمیت می دانند و در وقوع آن به چند نکته کم اهمیت(چگونگی برگزاری جشن، سالن جشن، شام جشن، ماشین عروس و ...) توجه می کنند، در حالی که ازدواج یکی از مهمترین برهه های زندگی انسان به شمار می آید. علت این بی توجهی نیز «ناآگاهی» است.مسأله ای که نمی توان آن را نادیده گرفت بی توجهی نسبت به «ازدواج مناسب» است. برای نمونه بسیاری از جوانان(مخصوصاً دخترها) در همان ابتدای آشنایی تمایل به ازدواج دارند. گاهی نیز خانواده ای که از مراوده های فرزندش نگران است سعی می کند با ازدواج زودهنگام او، کنترل وی را به دیگری واگذار کند تا مشکلی برای خانواده رخ ندهد.جامعه و نهادهای مختلف هم سعی دارند با برخی تدبیرها مثل فراهم کردن تخفیف ها و تسهیلات مختصر، فقط ازدواجها را محقق کنند؛ در واقع همه ـ خواسته یا ناخواسته ـ به دنبال «ازدواج فله ای» هستند؛ یعنی توجه به کمیت ازدواج و نه کیفیت آن.

در بحث مشاوره پیش از ازدواج که وارد می شویم متوجه می شویم مشاوران خانواده در انجام مشاوره پیش از ازدواج چند اصل را مورد بررسی قرار می دهند. قبل از هر چیز، روان شناس وقوع یا عدم وقوع وابستگی عاطفی ـ شناختی(یا همان عشق) بین طرفین و میزان آن را بررسی می کند که در صورت وقوع انجام مشاوره پیش از ازدواج بی معنی است؛ چرا که عاشق و معشوق نگاه شان به یکدیگر توأم با سوگیری است و پاسخ های شان درباره ی طرف مقابل نیز چنین شرایطی دارد. روان شناس اغلب با بکارگیری فنون مشاوره، سعی می کند عشق را از حالت ناخوداگاه به خودآگاه تبدیل کند تا در این صورت انتخاب عاقلانه تری صورت گیرد. موضوع بعد، میزان آمادگی طرفین برای ازدواج است. سن، وضعیت تحصیل، خدمت سربازی و استقلال اقتصادی و اشتغال به کار داماد، بلوغ عاطفی و بلوغ عقلانی طرفین و... از جمله زیرمجموعه های بررسی میزان آمادگی طرفین برای ازدواج است. در مرحله ی بعد مشاور از دختر و پسر می خواهد تا به رابطه شان رسمیت ببخشند؛ چون انجام مشاوره پیش از ادواج بدون آگاهی والدین از این ازدواج با توجه به فرهنگ ایرانی معقول به نظر نمی رسد. در واقع ازدواج مقوله ای وابسته به فرهنگ است و جدای از آن نمی تواند باشد. در این مرحله مشاور می تواند مشاوره پیش از ازدواج انجام دهد. در انجام مشاوره پیش از ازدواج میزان جذابیت طرفین برای یکدیگر، سلامت روانی و جسماتی، تناسب و تفاهم شان را بررسی می کند و در مجموع اطلاعات به دست آمده را در اختیار مراجعان قرار می دهد؛ در عین حال که مسئولیت تصمیم گیری را به خود مراجعان واگذار می کند.

یکی از آسیب ها در فرآیند ازدواج دختر و پسرهای امروزی در جامعه ی ما دوستی ها و آشنایی های قبل از ازدواج است. از طرفی نیازجنسی(مخصوصاً در پسرها) و نیاز هر انسانی به احساس تعلق خاطر(اینکه حداقل یک نفر شما را دوست داشته باشد و شما نیز او را) تاحدی توجیه کننده ی تمایل افراد به برقراری چنین روابطی است و از سوی دیگر وابستگی عاطفی حاصل از برقراری چنین روابطی ممکن است انتخاب عاقلانه شان برای همسرگزینی را تحت تأثیر قرار دهد. مخافت صریح اغلب خانواده ها با چنین دوستی هایی در کنار تمایل دختر و پسرها برای برقراری چنین روابطی باعث می شود اگر آنها با هم دوست شدند هم به والدین شان اطلاعی ندهند. امروزه وسایلی چون موبایل و اینترنت چنین دوستی ها و روابطی را تسهیل کرده اند. افراد با عضویت در جامعه های مجازی بسادگی می توانند با افراد زیادی از جنس متفاوت خودشان تماس برقرار کنند.

نیاز برآورده نشده به احساس تعلق خاطر ـ که به گفته ی خیلی از روان شناسانیکی از مهم ترین نیازهای آدمی است ـ رابطه های مجازی را هم تحت تأثیر قرار می دهد و موجب دوستی های جدی و خارج از نت می شود. اگر در فضای زندگی واقعی امکان ماسک زدن در روابط بین فردی وجود دارد، در فضای مجازی این امکان خیلی بیشتر فراهم است. به همین خاطر هم چون آدم ها بصورت ذاتی دوست دارند دیگران در موردشان خوب و مثبت فکر کنند، از نقاب زدن ابایی ندارند. در حال حاضر در کشور ما حدود ۳۹ سایت همسریابی فعالیت می کنند که در این بین دو بنگاه همسریابی اینترنتی نیز به صورت اسلامی تأسیس شده اند و این درحالی است که سوء استفاده ها و آسیب های اجتماعی ایجاد شده در این زمینه، نگرانی های جدی را در مورد شکل گیری یک بحران اجتماعی در آینده موجب شده است. هرچند که در حال حاضر از میان ۳۹ سایت همسریابی اینترنی دو سایت با عنوان سایت هسمریابی اسلامی به فعالیت می پردازند، اما به گفته متخصصان و کارشناسان فرهنگی و اجتماعی چنین توجیهی نیز نمی تواند فعالیت این سایت ها را با تأیید همراه سازد.

تمایل به ازدواج اینترنتی و استفاده از سایت های هسمریابی در حالی از سوی جامعه شناسان و آسیب شناسان اجتماعی نوعی بحران به شمار می رود که در شرایط فعلی و بر اساس آمار اداره کل مطالعات اجتماعی و بررسیهای اجتماعی ناجا، ۶۳ الی ۶۸ درصد چت روم ها در اختیار جوانان قرار دارند؛ و در این میان جوانان ایرانی حتی گوی سبقت را از امریکایی ها و کانادایی ها هم ربوده اند. از سوی دیگر گفته می شود محتوای ۴۸ درصد این چت رومها را اطلاعاتی چون عکس در برگرفته و همین مساله تأثیرپذیری نوجوانان و جوانان را افزایش می دهد. به این ترتیب فعالیت های سایت های همسریابی اینترنتی در چنین فضایی، پدیده ای عجیب و منحصر به فردی به نظر نمی رسد، چرا که در حال حاضر بسیاری از جوانان مدت های طولانی از وقت خود را به صورت متناوب صرف نشستن پای دوستی های مجازی می کنند.

استفاده از اینترنت برای دوست و همسریابی ظاهراً در جامعه فعلی که بر پایه ارتباطات نوین شکل گرفته و اداره می شود آسانترین راه تشکیل زندگی مشترک به نظر می رسد. اما واقعیت این است که فضای مجازی نمی تواند ملاک دقیق و قابل اتکایی برای یافتن یک شریک دائمی به حساب آید. از سوی دیگر بررسی ها نشان می دهد بسیاری از افراد به منظور دوستیابی به سایت های همسریابی مراجعه می کنند اما به تدریج علایق ناشی از احساسات ناپایدار باعث تمایل به تداوم رابطه و در نهایت ازدواج می شود. به همین دلیل آسیب شناسان اجتماعی اینگونه آشنایی ها را که به ازدواج منجر می شود چندان موفق ارزیابی نمی کنند.

کارشناسان بر تشکیل شورای هماهنگی نظارت بر سایت های اینترنتی در این زمینه تأکید دارند. چرا که به اعتقاد آنها و بر اساس تحقیقات و بررسی های صورت گرفته در جریان استفاده از سایت های همسریابی بسیاری از اطلاعات کاربران به صورت غیرواقعی درج شده و حتی ممکن است افراد خود را در شغل و سنی غیرواقعی معرفی کنند و این در حالی است که در چنین فضایی ارتباط بیشتر به تعمیق مسائل عاطفی و انحراف رفتاری منتهی می شود. از این رو بهترین حالت فعالیتهای این سایتها در شرایط نظارت نهادها و سازمانهای واقعی عنوان شده است. با اینهمه، فعالیت سایت های همسریابی حتی اگر به مذاق کارشناسان، متخصصان و مسئولان اجتماعی و فرهنگی هم خوش نیاید در حال حاضر با امکانات منحصر بفردی چون آلبوم تصاویر، تالارهای گفتگو و چت روم ها ادامه دارد و این اتفاقی است که در کشورهای اروپایی نیز شاهد شکل گیری و رواج آن هستیم با این تفاوت که در این جوامع طرفین پس از این که تصمیم به ازدواج گرفتند شرایط خود را صادقانه بیان و با هم ازدواج می کنند. اما در کشور ما هنوز فرهنگ استفاده مناسب از چنین فضایی وجود ندارد و به نظر می رسد اینگونه‌ آشنایی در موارد بسیاری با دروغ و فریب همراهند. شاید از این روست که کارشناسان در زمینه فروپاشی خانواده به مسئولان درباره ظهور و رواج پدیده ای به نام همسریابی اینترنتی نیز هشدار می دهد و آن را از جمله عوامل بروز اختلاف میان زوج های جوان می دانند.

لزوم ساخت برنامه های تلویزیونی و چاپ بروشورهایی با هدف اطلاع رسانی به هموطنان در زمینه شناخت محاسن و معایب ازدواج های اینترنتی جدی بنظر می رسد. به والدین توصیه می شود در خانواده فضایی توأم با حترام و شادی فراهم کنند، بر استفاده ی فرزندشان از اینترنت نظارت داشته باشند، از صحبت فرزندشان درباره ازدواج و انتخاب فرزند استقبال کرده ـ نه اینکه اقدام کنند!!! ـ و در این باره به آنها اطلاعات بدهند و برای ازدواج فرزندشان در هر شریطی و در هر سنی مشاوره پیش از ازدواج نزد متخصصان این رشته را جدی یگیرند.